Sportowcy chcą osiągać więcej, skakać dalej, biegać szybciej. Czy jest gdzieś kres ludzkich możliwości? Czy przyroda zaplanowała granice dla struktury biologicznej opartej na węglu? Dopóki nie znamy odpowiedzi na to pytanie będziemy ponawiać próby nad przesuwaniem granicy tymczasowej i stosować coraz bardziej wyszukane środki, by osiągać coraz lepsze wyniki.
Dziś kilka faktów i refleksji na temat odkrycia amerykańskich naukowców dotyczących ciał ketonowych, które są półproduktami przemiany materii związanymi z metabolizmem wątroby.
Aceton w osoczu krwi jest zwykle obecny w bardzo niskich stężeniach, powstaje w wyniku spontanicznej dekarboksylacji kwasu acetooctowego i nie ma określonej wartości fizjologicznej. Redukcja do acetonu występuje również z powodu pracy dekarboksylazy acetooctanowej.
Normalna zawartość ciał ketonowych w osoczu krwi ludzkiej i większości ssaków wynosi do 2 mg. Wraz ze wzrostem ich stężenia powyżej 10 – 15 mg, przekraczają próg nerkowy i są widoczne w moczu. Ciała ketonowe widoczne w moczu zawsze wskazuje na rozwój stanu patologicznego.
Ciała ketonowe są syntetyzowane w wątrobie w skomplikowanym procesie chemicznym zakładającym wieloetapowe przeobrażenia związków chemicznych.
W osoczu krwi zdrowej osoby ketony są zawarte w bardzo niewielkich stężeniach. Jednak w stanach patologicznych stężenie ciał ketonowych może znacznie wzrosnąć. Ketonemia inaczej acetonemia (wzrost stężenia ciał ketonowych we krwi) występuje wraz z zaburzeniami równowagi życiowej organizmu. Szybkość syntezy ciał ketonowych przekracza szybkość ich utylizacji przez tkanki obwodowe organizmu.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci zgromadzono informacje wskazujące na znaczenie ciał ketonowych w utrzymaniu równowagi energetycznej. Ciała ketonowe są paliwem dla tkanki mięśniowej, nerek i działają prawdopodobnie jako część mechanizmu regulacyjnego sprzężenia zwrotnego, zapobiegając nadmiernej mobilizacji kwasów tłuszczowych z magazynów tłuszczu. I podczas postu ciała ketonowe są jednym z głównych źródeł energii dla mózgu. Wątroba jednak, syntetyzując ciała ketonowe, nie jest w stanie wykorzystać ich jako materiału energetycznego, ponieważ nie ma odpowiednich enzymów do dalszego procesu metabolicznego.
Wzrost zawartości ciał ketonowych w organizmie może być związany z niedoborem węglowodanów w dostarczaniu organizmowi energii, a także występuje, gdy szybkość syntezy ciał ketonowych przekracza szybkość ich utylizacji.
Jak daleko posuną się jeszcze sportowcy i ile rekordów zostanie pobitych? Mam wrażenie, że więcej się już nie da.